|
فرهنگ لغات اداری (قسمت دوم)
|
|
معاونت بررسی های مالی و بودجه
|
| بودجه |
بودجه از نظر عامه مردم عبارت از دخل و خرج یا درآمد و هزینه است. / بودجه عبارت از طرحی جامع در قالب اصطلاحات مالی که به وسیله آن یک برنامه جاری برای مدت معینی اجرا می گردد./ بودجه عبارت از بیان مالی و یا مقداری سیاستی که در طول مدتی معین از زمان آینده برای وصول به هدف های تعیین شده باید تعقیب شود./ بودجه یک اصطلاح کلی یک برنامه مالی است برای مدت محدودی از زمان و بودجه دولت عبارت از برآورد هزینه ها و پیش بینی درآمدها برای یک دوره آتی که همراه آن درآمدها و هزینه های قطعی سال گذشته و جاری نیز ارائه می شود./ بودجه طرحی است برای تامین هزینه های دولت یا یک بنگاه انتفاعی برای مدتی معین./ بودجه روشی است برای تعیین آنکه چه کارهایی باید انجام شود./ بودجه مشتمل بر جریان ورود درآمدها به واحد تجاری و جریان خروج مخارج از آن است./ بودجه ابزاری است برای رسیدن دولت به اهدافش در راستای توسعه و رشد اقتصادی./ بودجه سندی است که فعالیت های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی دولت برای یک سال در آن پیش بینی می گردد./ بودجه عبارت از یک نقشه یا برنامه مالی برای یک دوره معین است. |
| سود هر سهم (Earning per share): |
سود هر سهم که به اختصار آن را EPS می‌نامند عبارت است از میزان سود یک شرکت که به هر سهم عادی جاری تعلق میگیرد. نحوه محاسبه آن به این صورت است که سود سهام ممتاز را از درآمد خالص کسر کرده و بر تعداد سهام عادی شرکت تقسیم می‌کنند. البته سود هر سهمی که معمولا شرکتها هر چند وقت یکبار آن را تعدیل می‌کنند در واقع پیش‌بینی سود هر سهم آن شرکت برای سال مالی جاری است. |
| سرمایه (Capital): |
سرمایه واژه بسیار مبهمی است که بسته به شرایط و رفتار، توصیف‌های مختلفی دارد. به‌صورت کلی سرمایه بیان‌کننده منابع مالی می‌باشد که برای استفاده در دسترس است. در مورد شرکتهای سهامی عام سرمایه را به این صورت محاسبه می‌کنند که تعداد کل سهام عادی منتشر‌شده شرکت را در عدد ۱۰۰۰ که بیانگر ارزش اسمی هر سهم عادی است ضرب می‌کنند تا سرمایه شرکت سهامی عام، بر حسب ریال بدست آید. |
| ترازنامه (Balance sheet): |
یکی از صورتهای مالی شرکت است که دارائیها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در یک مقطع زمانی مشخص می‌کند. دارائیها را در سمت راست و بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در سمت چپ ترازنامه نشان می‌دهند. همیشه جمع دارائیها باید مساوی جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام باشد. اگر ترازنامه بصورت تلفیقی تهیه شود به این معنی است که واحد تجاری به‌جای اینکه یک شرکت انفرادی باشد، گروهی از شرکت‌هاست. |
| سود انباشته (Retained Eearning): |
درصدی از سود شرکت است که به صورت سود سهام پرداخت نشده است و شرکت برای سرمایه‌گذاری مجدد در فعالیتهای اصلی‌اش یا پرداخت بدهی آن را نگه داشته است. سود انباشته در سمت چپ ترازنامه و زیر حقوق صاحبان سهام ثبت میشود. از اضافه کردن سود خالص یا کسر کردن زیان خالص از سود انباشته ابتدای دوره، سود سهام پرداختنی به سهامداران به دست می‌آید. |
| سرقفلی (Goodwill): |
مازاد قیمت خرید بر ارزش بازار دارایی‌ها را سرقفلی گویند. حساب‌داران سرقفلی را در گزارشگری مالی به عنوان مازاد ثبت می‌کنند. قیمتی را که واحد تجاری می‌ارزد، بازار تعیین می‌کند. سرقفلی زمانی ایجاد میشود که قیمتی که برای تحصیل واحد تجاری پرداخت میشود بیش از ارزش دارایی‌ها و بدهی‌هایش باشد. نیروی کار سرزنده، داشتن مشتریان دایمی، موقعیت خوب در بازار و موارد دیگر می‌تواند از جمله دلایل این تفاوت قیمتی باشد |
| نسبت پرداخت سود سهام (Dividend Payout Ratio) |
درصدی از درآمد که به عنوان سود سهام به سهامداران پرداخت میشود. نحوه محاسبه آن به این صورت است که سود تقسیمی هر سهم در سال را بر سود هر سهم تقسیم می‌کنند. یا سود تقسیمی را تقسیم بر درآمد خالص می‌کنند. این نسبت نشان می‌دهد که تا چه اندازه می‌توان سود سهام را از محل سود پرداخت نمود. شرکت‌هایی که به مرحله بلوغ رسیده‌اند، نوعا نسبت پرداخت بالایی دارند |
| حسابهای فیمابین |
حسابهای رابط مرکز با مناطق و واحدهای تابعه می باشد که در طول دوره مالی بطور مستمر کنترل و نسبت به رفع مغایرت احتمالی اقدام می گردد تا در صورتهای مالی تجمیعی (تلفیقی) حذف گردند. |
| مناطق و واحدهای تابعه |
در حال حاضر کلیه مناطق و واحدهای تابعه می باشند (33 واحد) که صورتهای مالی آنها در پایان هر ماه و در پایان سال تجمیع (تلفیق) و به عنوان صورتهای مالی تجمیعی (تلفیقی) ارائه می گردند، ضمن اینکه موضوع تهیه صورتهای مالی تلفیقی شهرداری تهران و سازمانها و شرکتهای وابسته شهرداری در دست اقدام است. |
| حساب وجوه انتقالی پرداخت شده و دریافت شده (معین مناطق و واحدهای تابعه) |
به ترتیب وجوه پرداخت شده توسط معاونت خزانه داری کل اداره امور مالی و اموال به مناطق و واحدهای تابعه و همچنین وجوه دریافت شده از مناطق و واحدهای تابعه را که مربوط به وجوه انتقالی درآمدی می باشد نشان می دهد که در طی سال با مناطق و واحدهای تابعه کنترل و مغایرت های احتمالی رفع می گردد تا در پایان سال در تجمیع (تلفیق) حذف گردند. |
| حساب جاری واحدهای تابعه / مرکز |
ثبت عملیات مربوط به کلیه رویدادهای مالی مناطق و واحدها با یکدیگر اعم از انتقال دارائیهای فیمابین و عملیات مربوط به تهاتر می باشد که از طریق حساب رابط فوق در دفاتر واحدها و مناطق و مرکز ثبت می شود. |
| تهاتر |
اگر به ازای دارائی یک ذینفع (شخص حقیقی یا حقوقی) در یک منطقه دارائی دیگری به ذینفع در منطقه دیگری داده شود، عملیات حسابداری در دفاتر گیرنده و واگذارنده و مرکز در حسابهای فیمابین مرکز با مناطق و واحدها به عنوان عملیات تهاتر ثبت می گردد. |
| همگن بودن روشهای حسابداری |
منظور همگن بودن کلیه روشهای حسابداری در سطح مناطق و واحدهای تابعه جهت تهیه صورتهای مالی تجمیعی (تلفیقی) در طی دوره و پایان دوره مالی می باشد. |
| متحدالشکل بودن کدینگ حسابها |
منظور یکسان سازی کدینگ حسابداری در سطح مناطق و واحدهای تابعه جهت تهیه صورتهای مالی تجمیعی (تلفیقی) می باشد. |
| تفریغ بودجه |
تفریغ بودجه نشان می دهد که اعتبارات مصرف شده و درآمدهای وصولی دوره مالی تا چه میزان با اعتبارات مصوب و درآمدهای پیش بینی شده مغایرت داشته است. |
| صورتهای مالی تجمیعی (تلفیقی) ادواری |
منظور صورتهای مالی مناطق و واحدهای تابعه می باشد که در طی دوره مالی (پایان هر ماه) و در پایان هر سال تجمیع (تلفیق) و به مبادی ذیربط ارائه می گردد. |
| يادداشتهای پیوست صورتهای مالی |
اصولاً صورتهای مالی باید کامل باشند و فقط آن بخش از اطلاعات را که در صورتهای مالی نمی توان منعکس نمود باید در یادداشتها افشاء شود. |
| صورتهای مالی تلفیقی: |
به صورتی گفته می شود که در آن دارئیها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها و هزینه های شرکت اصلی (مادر) و واحدهای فرعی بصورت یک واحد تجاری نشان داده شود. |
| consolidated financial statements |
| شرکت اصلی (مادر): |
یک واحد تجاری است که دارای یک یا چند شرکت فرعی باشد. |
| Holding company |
| شرکت فرعی Subsidiary company |
یک واحد تجاری است که بیش از 50% سهام دارای حق رای آن در دست شرکت دیگر باشد و یا به دلائل مختلف شرکت اصلی (مادر) حتی با سهام کمتر از 50% قادر به کنترل آن باشد. |
| گروه شرکتها: |
منظور از گروه شرکتها، شرکت اصلی (مادر) و شرکتهای فرعی آن می باشد. |
| Consoli dated groups |
| لزوم تهیه صورتهای مالی تلفیقی |
افرادی که دارای حقوقی در شرکت اصلی می باشند مانند سهامداران فعلی یا آتی شرکت اصلی، بستانکاران و ... علاقمند هستند که از وضعیت مالی، نتایج عملکرد گروه مطلع باشند و این نیاز فقط از طریق تهیه صورتهای مالی تلفیقی برآورده می شود زیرا صورتحساب تلفیقی گروه اطلاعات مالی گروه شرکتها را بصروت یک واحد تجاری بدون توجه به مرزهای قانونی و شخصیت حقوقی جداگانه آنها ارائه می نمایند. |
| ضوابط تلفیق |
جمع نمودن مبالغ دارائیها، بدهیها و درآمدها و هزینه های مندرج در صورتهای مالی جداگانه واحد تجاری اصلی (مادر) و واحدهای تجاری فرعی پس از اعمال تعدیلات لازم در ارتباط با سهم اقلیت، معاملات فیمابین درون گروهی و همگن سازی روش های حسابداری می باشد. |
| سهم حقوق اقلیت: |
خالص دارائیهای قابل انتساب به اقلیت در تاریخ ترازنامه به عنوان سهم اقلیت در ترازنامه تلفیقی گروه در بخش حقوق صاحبان سهام، جدا از حقوق صاحبان سهام واحد اصلی (مادر) ارائه می گردد. ضمناً سود (زیان) های واحدهای تجاری فرعی به نسبت میزان مالکیت واحد تجاری اصلی (مادر) و اقلیت بین آنها تقسیم می شود. |
| Minority lnterest |
| معاملات و مانده های درون گروهی (گروهی بین شرکتهای عضو گروه) : InterCompany transaction |
تعهدات، مطالبات و معاملات درون گروهی و همچنین سود یا زیان های درون گروهی تحقق نیافته ناشی از معاملات، در هنگام تهیه صورتهای مالی تلفیقی گروه بایستی حذف گردند، بعلت اینکه اعضای گروه به عنوان یک شخصیت اقتصادی واحد تلقی می گردند. |
| رویه های حسابداری همگن |
در تهیه صورتهای مالی تلفیقی در گروه شرکتها (شرکت اصلی و شرکت فرعی)، باید رویه های حسابداری اعضای گروه همگن و یکسان باشد و چنانچه رویه ها متفاوت باشد، باید تعدیلات لازم برای یکسان سازی روشهای حسابدرای حتی الامکان انجام شود. مگر اینکه تعدیل میسر نباشد. |
| موارد عدم لزوم تهیه صورتهای مالی تلفیقی |
بعضاً میزان سرمایه گذاری شرکت اصلی (مادر) در شرکت فرعی بیش از 50% می باشد ولی ممکن است صورتهای مالی تلفیقی تهیه و ارائه نگردد: |
| |
1) مواردی که کنترل شرکت اصلی موقت باشد و یا در صورتیکه واحد اصلی (مادر) توانائی کنترل واحد فرعی را نداشته باشد. |
| |
2) مواردی که تهیه صورتهای مالی بیشتر استفاده کنندگان را گمراه می نماید و یا اینکه مبنای طبقه بندی حسابها در شرکت اصلی و فرعی آنچنان اختلاف شدید داشته باشد که امر تلفیق را با دشواری روبرو سازد و باعث گمراهی استفاده کنندگان گردد. |
| معنی و مفهوم اموال |
مال در لغت عبارت است از آنچه در ملک شخصی باشد. در اصطلاح حقوقی چیزی است که ارزش اقتصادی داشته و قابل تقویم به پول باشد. کلمه مال در اصل از واژه میل یعنی خواستن گرفته شده و به همین دلیل در فارسی به مال خواسته می گویند. جمع مال اموال است. |
| Conception of property |
|
| انواع مال |
قانون مدنی ایران اموال را بر دو قسم دانسته است. اموال منقول و اموال غیر منقول. |
| اموال منقول: |
اموال منقول اموالی است که قابل نقل و انتقال از جائی به جای دیگر باشد. مانند صندلی، اتومبیل، مبل و ... در این رابطه ماده 19 قانون مدنی در تعریف اموال منقول مقرر داشته است: |
| Moveable property |
اشیایی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید منقول است. مضافاً اینکه ماده 21 قانون مزبور انواع کشتیها و دستگاههای عظیم متحرک مانند کامیون های بزرگ و ترن و ... را جزو اموال منقول محسوب نموده است. |
| اموال غیر منقول : |
اموال غیر منقول، اموالی است که امکان نقل و انتقال آن از محلی به محل دیگر وجود نداشته باشد. در قانون مدنی ماده 12 درباره اموال غیر منقول مقرر داشته: |
| Immovable property |
مال غیر منقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا بواسطه عمل انسان به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص مالی یا محل آن شود. |
| اموال عمومی : Common property |
مشترکات عمومی اموالی است که متعلق به عموم می باشد و هیچ یک از افراد نمی توانند در این گونه اموال تصرفی نمایند که دیگران از استفاده آن محروم گردند. کوچه ها و خیابان ها، مجاری آب و فاضلاب، میادی، پیاده روها، انهار، اشجار، فضای سبز در معابر و پارکها، گورستان، پل ها و ... از مصادیق مشترکات عمومی است. |
| اموال غیر مصرفی: Non consumption property |
دوام آن کمتر از یکسال نباشد. مصرف شدنی نباشد یعنی با استفاده ای که از آن بعمل می آید غیر قابل استفاده برای دفعات بعد نگردد. در اثر استفاده با سرعت فرسوده نشود. در معرض نابودی غیر قابل اجتناب نباشد. قیمت آن بلافاصله با هر دفعه استفاده کم نشود. مستقلاً یک مال محسوب شود نه اینکه جزیی از یک مال دیگر باشد مانند: قطعات مختلف یک رایانه (از قبیل هارد، مادربرد، رم و ...). قیمت آن از 000/300 ریال کمتر نباشد. |
| |
به اینگونه اموال بایستی شماره برچسب اختصاص داد و در دفتر اموال غیر مصرفی مشخصات آنها به طور کامل ثبت و از تحویل گیرنده رسید دریافت گردد. |
| اموال مصرفی : |
کالایی هستند که در اثر استفاده به صورت جزئی یا کلی از بین می روند. این دسته از اموال نیازی به شماره برچسب ندارند و ثبت آنها در دفاتر اموال ضرورت ندارد. بدیهی است اینگونه اقلام صرفاً در دفتر انبار یا کاردکس درج می گردد. |
| Consumption property |
|
| اموال در حکم مصرفی : Property in the case of consumption |
اموالی هستند که در ظاهر با اموال غیر مصرفی مشابهت دارند اما به لحاظ طبیعت و ماهیت یا ارزش کم، تنظیم حساب برای آنها به صورت اموال غیر مصرفی ضرورت ندارد. |
| هزینه : Expenses |
اندازه پولی منابع اقتصادی که به خاطر رسیدن به یک مقصود معین یا یک مزیت مشخص که در گذشته مصرف شده است یا در نظر است در آینده مصرف وفدا شود. |
| هزینه یابی: Costing |
هزینه یابی یک رویکرد ساختار یافته ای برای تعیین هزینه در طول عمر محصول است. به گونه ای که تعیین می کند محصول مورد نظر با چه شاخص های عملکردی و کیفیتی می باید تولید شود تا در هنگام فروش با قیمت پیش بینی شده به میزان سود دلخواه در طول عمر خود دست یابد. |
| هزینه مستقیم : Direct expense |
هزینه ای که بتوان آن را مستقیماً به یک دایره یا یک مرکز مسئولیت مشخص (موضوع هزینه) ارتباط داد یا ردیابی کرد اصطلاحاً هزینه مستقیم آن دایره یا مرکز نامیده می شود. |
| هزینه غیر مستقیم : |
هزینه ای است که مستقیماً قابل ردیابی با یک دایره یا یک مرکز مشخص (موضوع هزینه) نیست هزینه غیر مستقیم آن دایره یا آن مرکز خوانده می شود. |
| Indirect expense |
|
| محرک های هزینه : |
فعالیت هایی که باعث رخداد هزینه ها می گردند اصطلاحاً محرک های هزینه نامیده می شوند |
| Expenses creation |
|
| هزینه متغیر : Variable expense |
هزینه هایی که در مجموع متناسب با تغییر در سطح فعالیت یا به بیان دیگر متناسب با تغییر در محرک هزینه تغییر می کند. |
| هزینه های ثابت : Fixed assets |
به هزینه هایی گفته می شود که اگر سطح فعالیت یا محرک هزینه تغییر کند در مجموع بدون تغییر باقی بماند. |
| پروژه : Project |
به مجموعه کارهایی که با بهره از منابع (زمان، مالی، انسانی و ...) محدود و به گونه مستمر و هدفدار برای رسیدن به یک هدف از پیش ویژه شده انجام می پذیرد گویند. |
| سربار : Overhead |
به هزینه مواد غیر مستقیم و دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه هایی که به آسانی قابل شناسایی یا بطور مستقیم قابل منظور به سفارشات یا محصولات خاص نمی باشد اطلاق می گردد. |
| مواد : Material |
هر آنچه در ساختار محصول بکار برود و جزء لاینفک محصول باشد. |
| فعالیت : Activity |
کوچکترین جزء عملیاتی تشکیل دهنده یک پروژه را فعالیت گویند. |
| خدمات : Services |
به هر گونه فعالیت یا مزیت گویند که از یک طرف به طرف دیگر ارائه می شود و لزوماً نامحسوس است و مالکیت چیزی را دنبال ندارد. |
| دستمزد : Wage |
هزینه کار یا دستمزد عبارت از بهائی است که در قبال استفاده از کار نیروی انسانی پرداخت می شود وجوهی که به کارکنان شاغل در فعالیتها و کوششهای مرتبط با ساخت و یا خدمات پرداخت می شود. |
| بودجه : Budget |
بودجه از نظر عامه مردم عبارت از دخل و خرج یا درآمد و هزینه است. بودجه عبارت از طرحی در قالب اصطلاحات مالی که به وسیله آن یک برنامه مالی برای مدت معینی اجرا می گردد. بودجه عبارت از بیان مالی و یا مقداری سیاستی که در طول مدتی معین از زمان آینده برای وصول به هدف های تعیین شده باید تعقیب شود. |
| سود هر سهم : Earning per share |
سود هر سهم که به اختصار آن را EPS می‌نامند عبارت است از میزان سود یک شرکت که به هر سهم عادی جاری تعلق میگیرد. نحوه محاسبه آن به این صورت است که سود سهام ممتاز را از درآمد خالص کسر کرده و بر تعداد سهام عادی شرکت تقسیم می‌کنند. البته سود هر سهمی که معمولا شرکتها هر چند وقت یکبار آن را تعدیل می‌کنند در واقع پیش‌بینی سود هر سهم آن شرکت برای سال مالی جاری است. |
| سرمایه : Capital |
سرمایه واژه بسیار مبهمی است که بسته به شرایط و رفتار، توصیف‌های مختلفی دارد. به‌صورت کلی سرمایه بیان‌کننده منابع مالی می‌باشد که برای استفاده در دسترس است. در مورد شرکتهای سهامی عام سرمایه را به این صورت محاسبه می‌کنند که تعداد کل سهام عادی منتشر‌شده شرکت را در عدد ۱۰۰۰ بیانگر ارزش اسمی هر سهم عادی ضرب می‌کنند تا سرمایه شرکت سهامی عام، بر حسب ریال بدست آید. |
| تراز نامه : Balance sheet |
یکی از صورتهای مالی شرکت است که دارائیها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در یک مقطع زمانی مشخص می‌کند. دارائیها را در سمت راست و بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در سمت چپ ترازنامه نشان می‌دهند. همیشه جمع دارائیها باید مساوی جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام باشد. اگر ترازنامه بصورت تلفیقی تهیه شود به این معنی است که واحد تجاری به‌جای اینکه یک شرکت انفرادی باشد، گروهی از شرکت‌هاست. |
| سود انباشته : Retained earnings |
درصدی از سود شرکت است که به صورت سود سهام پرداخت نشده است و شرکت برای سرمایه‌گذاری مجدد در فعالیتهای اصلی‌اش یا پرداخت بدهی آن را نگه داشته است. سود انباشته در سمت چپ ترازنامه و زیر حقوق صاحبان سهام ثبت میشود. از اضافه کردن سود خالص یا کسر کردن زیان خالص از سود انباشته ابتدای دوره، سود سهام پرداختنی به سهامداران به دست می‌آید. |
| سرقفلی : Goodwill |
مازاد قیمت خرید بر ارزش بازار دارایی‌ها را سرقفلی گویند. حساب‌داران سرقفلی را در گزارشگری مالی به عنوان مازاد ثبت می‌کنند. قیمتی را که واحد تجاری می‌ارزد، بازار تعیین می‌کند. سرقفلی زمانی ایجاد میشود که قیمتی که برای تحصیل واحد تجاری پرداخت میشود بیش از ارزش دارایی‌ها و بدهی‌هایش باشد. نیروی کار سرزنده، داشتن مشتریان دایمی، موقعیت خوب در بازار و موارد دیگر می‌تواند از جمله دلایل این تفاوت قیمتی باشد. |
| نسبت پرداخت سود سهام : Dividend Payout Ratio |
درصدی از درآمد که به عنوان سود سهام به سهامداران پرداخت میشود. نحوه محاسبه آن به این صورت است که سود تقسیمی هر سهم در سال را بر سود هر سهم تقسیم می‌کنند. یا سود تقسیمی را تقسیم بر درآمد خالص می‌کنند. این نسبت نشان می‌دهد که تا چه اندازه می‌توان سود سهام را از محل سود پرداخت نمود. شرکت‌هایی که به مرحله بلوغ رسیده‌اند، نوعا نسبت پرداخت بالایی دارند. |
| بیمه تأمین اجتماعی : |
شامل ارائه خدمات به هنگام حوادث و بیماریها، بارداری و پرداخت غرامت دستمزد مستمریهای از کارافتادگی، بازنشستگی، فوت و همچنین پرداخت حق بیمه بیکاری به بیمه شدگان مربوطه طبق قانون تأمین اجتماعی می باشد. |
| Social security assurance |
|
| بدهی معوقه : Delayed liability |
میزان بدهی قطعی شده که پرداخت آن به تأخیر افتاده باشد. |
| قانون تجارت : Trade legislation |
مجموعه مقررات راجع به تنظیم روابط تجاری اشخاص حقیقی و حقوقی. |
| قانون کار : Labor legislation |
مجموعه مقررات راجع به تنظیم روابط فی ما بین کارگر- کارفرما و دولت در خصوص قراردادهای کار و مسایل مربوط به اشتغال. |
| شرکتهای سهامی خاص : |
شرکتهائی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصراً توسط موسسین تامین گردیده است. |
| Private joint stock company |
|
| شرکت با مسئولیت محدود : |
شرکت با مسئولیت محدود عبارت است از شرکت تجاری مرکب از حداقل سه نفر سهامدار که فعالیتهای تجاری خود را مطابق قانون انجام و سرمایه آن توسط سهامداران تعهد و پرداخت گردیده است و مسئولیت شرکا محدود به میزان سهام ایشان در شرکت است. |
| Limited liability company |
|
| شرکت تضامنی : Partner ship company |
نوعی شرکت تجاری است که هر یک از شرکاء مسئول تمام بدهی شرکت در مقابل طلبکاران است و به عبارت دیگر ذینفع حق دارد تمام طلب خود را از هر یک از شرکاء مطالبه نماید. |
| مالیات ابرازی عملکرد : Declared tax in fiscal year |
مالیاتی است که به درآمد مشمول مالیات مندرج در اظهارنامه مالیاتی تعلق می گیرد و توسط مودیان ابراز می گردد. |
| مالیات تشخیصی : Appointed tax |
مالیاتی است که با رسیدگی ، توسط ماموران مالیاتی تعیین و طبق برگ تشخیص مالیات ابلاغ میشود. |
| معافیت مالیاتی : Tax reduction |
آن میزان از درآمدها یا مأخذ مالیات بوده که قانون گزار در فصول مختلف قانون مالیاتهای مستقیم حسب مورد آنها را معاف از پرداخت مالیات اعلام نموده است. |
| مالیات تکلیفی : Tax duty |
مالیات تکلیفی قسمتی از مالیات بر درآمد اشخاص است که تکلیف کسر و پرداخت آن طبق احکام قانونی مربوطه در برخی منابع مالیات بر درآمد به عهده پرداخت کنندگان وجوه می باشد. |
| حقوق : Law |
وظایف و تکالیف- در فارسی به معنی دستمزد- مجموعه قوانین، قواعد لازم الاجرائی که به منظور استقرار نظم در جوامع انسانی وضع یا شناخته شده است. |
| صورتجلسه : Agenda |
جمع آوری و تدوین مطالبی که علاوه بر تأمین اهداف و نیازهای یک جلسه بتواند به عنوان مرجع مناسبی در آینده قرار گیرد. |
| اساس نامه : Articles of association |
قانونی که برای اداره یک شرکت، انجمن، مجلس یا سازمان اجتماعی و سیاسی تنظیم شده باشد. |
| آئین نامه : Regulations |
مجموعه اصول و قوانین داخلی که یک شرکت برای نظم دادن به روال کاری خود، تهیه می کند. |
| مجمع عمومی فوق العاده : Extraordinary general meeting |
اجتماع سهامداران دارای اختیارات ویژه و خاص از جمله تغییر اساسنامه، انحلال شرکت. |
| مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده : Ordinary general meeting in the case of extraordinary |
همان مجمع عمومی عادی است که در زمانی غیر از زمان مقرر تشکیل می شود. |
| مجمع عمومی عادی : Ordinary general meeting |
مجمع عمومی عادی باید سالی یک بار در مواقعی که در اساسنامه پیش بینی شده است برای رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارائی و مطالبات و دیون شرکت و صورتحساب دوره عملکرد سالیانه شرکت و رسیدگی به گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان و سایر امور مربوط به حسابهای سال مالی تشکیل شود. |
| قرارداد : Contract |
توافق دو یا چند نفر در خصوص انجام کار یا ایفاد تعهدی. |
| پروژه : Project |
فرآیند خاصی مشتمل بر مجموعه ای از فعالیتهای هماهنگ و کنترل شده با زمان آغاز و پایان. |
| کار : Labor |
عبارت است از اجزای تشکیل دهنده یک وظیفه. |
| وظیفه : Duty task |
قسمتی از فعالیت های جسمی یا فکری است که بر عهده یک فرد در سازمان گذاشته می شود. |
| شغل : Job |
وظایف مشابه و مرتبطی است که فرد در مقابل دریافت حقوق و دستمزد دارد. |
| حرفه : Profession |
گروهی از مشاغل مشابه است. |
| شرح شغل : Describtion of job |
خلاصه ای از اطلاعات مربوط به یک شغل خاص است. |
| پست سازمانی : Career position |
عبارت است از جایگاه سازمانی افراد. |
| شرایط احراز شغل : |
مشاغل و اطلاعاتی است که در تجزیه شغل بدست می آید. |
| Condition of fill a job |
|
| کارفرما : Employer |
شخص حقیقی یا حقوقی است که استخدام شده به دستور یا به حساب او کار می کند. کلیه کسانی که به عنوان مدیر یا مسئول عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوند و کارفرما مسئول انجام کلیه تعهداتی است که نمایندگان مزبور در قبال فرد استخدام شده به عهده می گیرند. |
| پیمانکار : Contractor |
شخص حقیقی یا حقوقی است که ضمن عقد قرارداد کتبی متعهد گردد که ساخت بنائی یا تهیه و تحویل کالا یا خدماتی را در مقابل مبلغ معین که در متن قرارداد آمده است به عهده گیرد. |
| پیمان مدیریت : Management contract |
پیمانی که ابتدا طراحی پروژه توسط کارفرما از مهندسی طراح (مشاور) تأمین می شود و سپس از طریق مناقصه برای ساخت به پیمانکار سازنده محول می شود. |
| سپرده حسن انجام کار : Retention |
بر اساس مفاد ماده 35 دفترچه شرایط عمومی پیمان (در خصوص پیمانهای کارهای ساختمانی و تاسیساتی مربوط به طرحهای عمرانی ) از مبلغ ناخالص صورت وضعیت پیمانکار معادل 10 درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب جداگانه ای نزد کارفرما نگهداری می شود. |
| کسورات : Withholding |
وجوهی است که طبق قوانین و مقررات از وجوه پرداختی به اشخاص حقیقی کسر و حسب مورد و طبق مقررات مربوطه به سازمانهای ذیربط پرداخت و یا به اشخاص مزبور مسترد می گردد. |
| مفاصا حساب : Certificate of liquidation |
به گواهی پرداخت کلیه بدهی تا زمان مذکور در آن اطلاق می شود و می تواند بابت بدهی مالیاتی، بیمه، عوارض نوسازی و ... صادر گردد. |
| بخشنامه و دستورالعمل : Circular note and instruction |
بخشنامه برای حسن اجرای مقررات توسط مدیران سازمانها یا واحدهای اداری تدوین و صادر می گردد. دستورالعمل ها برای نحوه انجام امور محوله صادر شده و در بعضی موارد در قوانین، صدور دستورالعمل بعهده هیات وزیران یا وزارتخانه ها یا سازمانها و غیره محول میشود. |
| مشخصات مدیران : Managers describtion |
نام، فامیل، سمت مدیران و اشخاص حقوقی بوده و در فرمهای مالیاتی دارندگان امضاء مجاز نیز تعیین شده است. |
| رزومه : Resume |
فرم حاوی سوابق تحصیلی، سوابق تجربی (سوابق کار)، مشاغل و سمت های قبلی کارکنان است. |
| مدیریت منابع انسانی : Human resources management |
جنبه انسانی مدیریت بوده و مهمترین عامل در ارتقای کمی و کیفی سازمان است. |
| هدف اجتماعی : Social objective |
عبارت است از احساس مسئولیت در مقابل نیازهای جامعه و ایجاد اعتبار برای سازمان و کارکنان است. |
| هدف وظیفه ای : Task objective |
عبارت از احساس مسئولیت در قبال وظایفی که بر عهده واحد منابع انسانی سازمان گذاشته می شود. |
| هدف اختصاصی : Allocated objective |
عبارت از احساس مسئولیت در قبال هدف های شخصی کارکنان شاغل در سازمان است. |
| هدف سازمانی : Organizational objective |
عبارت از احساس مسئولیت در قبال هدف های سازمانی با توجه به تعهد و تخصص نیروی انسانی موجود است. |
| واحد اندازه گیری بر حسب پول : Money measurement |
واحد اندازه گیری مشتری که برای سنجش، گزارش و ارزیابی هرگونه فعالیت، رویداد و واقعیت اقتصادی استفاده می شود (پول) است. این مفهوم محدودیت هایی را بر صورت های مالی اعمال می نماید، از جمله اینکه برخی از پدیده های کیفی در هر فعالیت اقتصادی قابل اندازه گیری بر حسب واحد پول نیسند، مانند تجربه یا مهارت مدیریت. دیگر آنکه واحد پول بر حسب ارزش آن در هنگام وقوع ثبت یک رویداد بیان می شود. بنابراین عدم اثبات ارزش پول و تغییرات بعدی در قدرت خرید واحد پول، تأثیری بر مبلغ ثبت شده نخواهد داشت. روش های جبران این کمبود، موضوع اصلی مبحث -حسابداری تورمی) است. |
| شخصیت حسابداری : Entity |
هر واحد تجاری از دیدگاه انجام امور حسابداری خود دارای شخصیتی مستقل و جدای از صاحبان آن و سایر اشخاص است. بدین ترتیب مطالبات یا بدهی های صاحبان یک واحد تجاری به اشخاص ثالث، جزء منابع و تعهدات آن واحد منظور نمی گردد. شخصیت حسابداری غالباً معرف یک واحد تجاری نظیر یک شرکت است. در این گونه موارد، شخصیت حسابداری مترادف با شخصیت حقوقی است. |
| تداوم فعالیت : Goiny concern |
اندازه گیری و سنجش هر رویدادی با فرض استمرار و تداوم فعالیت در ترازنامه منعکس می شود. این فرض اساس روش های متدوال و جاری گزارشگری مالی در نحوه اندازه گیری و طبقه بندی رویدادها است. بدیهی است در غیر این صورت گزارشگری حسابداری، باید با فرض گزارشگری در مورد یک واحد تجاری در حال انحلال عمل نموده و بالطبع کلیه منابع آن بر اساس ارزش های جاری منابع گزارش می شود که این امر در یک واحد تجاری در حال فعالیت امری نامربوط است. |
| بهای تمام شده : Cost |
دارایی ها به عنوان منابع اقتصادی یک شخصیت حسابداری در زمان های مختلف دارای ارزش های متفاوتی هستند. لاکن در حسابداری، دارایی ها بر مبنای ارزش زمان مبادله، یعنی بهای تمام شده ثبت می شوند. |
| ثبت دو طرفه : Double entry |
حقوق و علاقه گروه های مختلف ذی نفع نسبت به دارایی های هر واحد تجاری در (بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه) مستتر می باشد. چنین رابطه ای را می توان در معادله اصلی حسابداری ملاحظه کرد: |
| |
دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سرمایه |
| |
بدیهی است هر رویدادی در هر دو طرف این معادله تأثیر خواهد گذاشت. به همین سبب حسابداری یک سیستم دوطرفه نامیده می شود. |
| دارایی های جاری : Current Assets |
دارایی های جاری عبارتند از وجوه نقد و سایر دارایی هایی که به طور معمول انتظار می رود تا در طی یک دوره گزارش عملیات یا یک سال (هرکدام طولانی تر باشد) قابل تبدیل به وجه نقد باشد. منظور از دوره گردش عملیات (چرخه فعالیت) مدت زمانی است که پول تبدیل به کالا شده، به فروش رسیده و وجه حاصل از فروش آن دریافت شود. به طور مثال در یک شرکت تولیدی، از زمان مصرف وجوه نقد جهت خرید مواد اولیه و پرداخت دستمزد و سایر هزینه ها و سپس دارایی های جاری شامل اقلام متنوع پولی (موجودی نقد، سرمایه گذاری های کوتاه مدت، حساب ها و اسناد دریافتنی و ...) و همچنین اقلام متنوع غیر پولی (موجودی مواد و کالا، پیش پرداخت های کوتاه مدت) می باشد. |
| دارایی های غیر جاری (بلند مدت) : Non current assets |
دارایی های غیر جاری یا بلند مدت شامل کلیه دارایی هایی است که بر اساس ویژگی های یاد شده برای دارایی های جاری، نمی توان آنها را جزء دارایی های جاری طبقه بندی و گزارش نمود. |
| سرمایه گذاری های بلند مدت : Long term investments |
این طبقه از دارایی های غیر جاری به منظور استفاده از منفع و مزیت های مترتب بر سرمایه گذاری های بلند مدت واحد تجاری ایجاد می شوند. این گونه سرمایه گذاری ها بر مبنای ماهیت و هدف آنها از سرمایه گذاری های کوتاه مدت واحد تجاری که در زمره دارایی های جاری قرار می گیرد متمایز می شوند. سرمایه گذاری های بلند مدت اقلام متنوعی را شامل می شود از جمله سرمایه گذاری بلند مدت در سهام و اوراق بهادار سایر واحدهای تجاری، وجوه سرمایه گذاری شده برای مقاصد بلند مدت مانند سپرده های بلند مدت بانکی. |
| دارایی های ثابت : Fixed Assets |
به دارایی هایی که برای بهره برداری در جریان تولید کالا و خدمات تحصیل می شوند و عمر مفید نسبتاً طولانی داشته باشند، دارایی های ثابت اطلاق می شوند. اینگونه دارایی ها در مقایسه با دارایی های جاری دارای گردش کمتری هستند و برای ارائه خدماتی طی سال های متمادی خریداری می شوند. به همین سبب به عناوین دیگری مانند دارایی های عملیاتی یا اموال، ماشین آلات و تجهیزات نیز نامیده می شوند. از اقلام این طبقه از دارایی ها می توان زمین، ساختمان، انواع تاسیسات ، اثاثه، وسایط نقلیه، ابزار و ... را نام برد. |
| دارایی های نامشهود : Intangible Assets |
دارایی های بلند مدتی که فاقد موجودیت عینی هستند لاکن به عنوان یکی از منابع اقتصادی، به لحاظ حقوق و مزایایی که از مالکیت واحد تجاری بر آنها حاصل است دارای ارزش می باشند، دارایی های نامشهود نامیده می شوند. مانند سرقفلی، حق امتیاز و ... . |
| سایر دارایی ها : Other assets |
سایر دارایی ها شامل آن دسته از دارایی ها می باشد که نمی توان با توجه به نوع فعالیت و اهداف موسسه آنها را در زمره دارایی های ثابت و جاری طبقه بندی کرد. نمونه اقلام سایر دارایی ها عبارتند از حساب ها و اسناد دریافتنی بلند مدت، وجوه مسدود شده بانکی و اقلامی از اموال، ماشین آلات و تجهیزات که به عنوان مازاد یا اسقاط برای فروش نگهداری می شوند. |
| مخارج انتقالی به دوره های آتی : Transferred expenditure to next period |
برخی از مخارج واحد تجاری ممکن است در دوره های قبل انجام شده باشد، اما بدلیل انتفاع و درآمد حاصل از آنها در دوره های آتی به عنوان نوعی دارایی (پیش پرداخت بلند مدت هزینه) تلقی و در طی هر دوره بخشی از آن در مقابل درآمد حاصله به هزینه منظور شوند. از نمونه اقلام طبقه بندی مخارج انتقالی به دوره های آتی می توان مخارج قبل از مرحله بهره بردای، پیش پرداخت بلند مدت هزینه های بیمه و هزینه های تاسیس را نام برد. |
| بدهی ها : Liabilities |
بدهی ها به تعهدات و دیون واحد تجاری برای پرداخت پول یا ارائه خدمات و کالا در آینده اطلاق می شوند. به عبارت دیگر بدهی ها معرف ادعا یا حقوق اشخاص ثالث به دارایی های واحد تجاری است. |
| بدهی های جاری : Current liabilities |
تعهداتی که انتظار می رود تا در طی یک دوره گردش عملیات یا یک سال (هر کدام طولانی تر باشد) از محل دارایی های جاری یا از محل ایجاد سایر بدهی های جاری تصفیه شوند، بدهی های جاری نامیده می شوند. از اقلام مختلف این طبقه از بدهی ها می توان حساب های پرداختنی ، اسناد پرداختنی ، سایر حساب های پرداختنی، پیش دریافت ها، ذخیره مالیات و حصه جاری بدهی های بلند مدت را نام برد. |
| بدهی های بلند مدت (غیر جاری) : Non current liabilities |
اقلامی از بدهی های بلند مدت در یک واحد تجاری عبارتند از اسناد پرداختنی بلند مدت، وام های پرداختنی، پیش دریافت های بلند مدت و حصه غیر جاری ذخیره مالیات یا ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان. |
| حقوق صاحبان سهام : Equities |
حقوق صاحبان سهام عبارت است از مازاد دارایی های یک واحد تجاری بر بدهی های آن که به صاحبان سهام تعلق می گیرد. |
| سرمایه : Capital |
در شرکت های سهامی، سرمایه معرف میزان سرمایه اسمی یا قانونی شرکت سهامی است. |
| صرف سهام : Share premium |
هنگامی که یک شرکت سهامی، سهام خود را به بیش از ارزش اسمی به فروش رساند، مبلغ مازاد بر ارزش اسمی را صرف سهام یا اضافه ارزش سهام می نامند که در زمره حقوق صاحبان سهام طبقه بندی و گزارش می شود. |
| اندوخته ها : Reserves |
اندوخته ها عبارتند از بخشی از سود واحد تجاری که بر اساس الزامات قانونی یا تصمیم مجمع عمومی صاحبان سهام و به لحاظ حمایت از منافع بستانکاران واعتبار دهندگان و یا ایجاد منابع لازم برای طرح های توسعه آتی در نظر گرفته می شود و در طول دوره محدودیت قابل توزیع بین سهامداران نمی باشد. |
| سود (زیان) انباشته : Retained earnings |
بخشی از سود خالص دوره های قبل (پس از کسر زیان های حاصله) که میان سهامداران توزیع نشده است و محدودیتی نیز از توزیع آن وجود ندارد و یا مجموع زیان های سنوات گذشته (پس از کسر سودهای حاصله)، تحت سر فصل سود (زیان) انباشته در صورت های مالی طبقه بندی می شود. |
| تعریف دارایی : Assets |
کلیه منابع اقتصادی اعم از مشهود و نامشهود که در تملک موسسه بوده و قابل تبدیل به پول و دارای منافع آتی برای موسسه باشند را دارائی می نامند. در این تعریف موضوع مالکیت دارائی ها یکی از مهمترین ویژگی هاست (در کل هر آنچه که در تملک موسسه باشد دارایی گفته می شود. |
| دارایی جاری : Current assets |
معمولاً سهل تر و سریعتر از دارئیهای ثابت و نامشهود به وجه نقد تبدیل می شوند . غالباً گردش حساب (کم و زیاد شدن) آنها طی سال مالی زیاد است. |
| وجوه نقد : Cash |
یکی از مهمترین دارائی هایی که در همه موسسات وجود دارد وجوه نقد است. در حسابداری به انواع پول نقدی که در داخل موسسه نگهداری می شود اصطلاح صندوق اطلاق می شود و به وجوهی که در حسابهای جاری موسسه نزد بانکهاست اصطلاحاً بانک گفته می شود. |
| مطالبات (بدهکاران، اسناد دریافتنی) : Debts / receiveable Accounts |
چنانچه موسسه ای خدمات یا کالای خود را بطور نسیه بفروشد از مشتریان خود طلبکار خواهد شد. البته ممکن است موارد دیگری نیز مانند پرداخت وجه دستی به دیگران مطالباتی را برای موسسه بوجود آورد. چنانچه در قبال این نوع مطالبات اسنادی مانند سفته یا برات از مشتریان دریافت می شود به آن اسناد دریافتنی گفته می شود و در غیر این صورت مطالبات موسسه را حسابهای دریافتنی می نامند. توضیحاً اینکه هر یک (اسناد دریافتنی و حسابهای دریافتنی) خود به تجاری و غیر تجاری نیز تقسیم می شوند. |
| موجودی های جنسی (موجودی کالا، موجودی مواد، موجودی کالای در جریان ساخت، موجودی ملزومات) : Inventories / goods in store |
انواع اجناسی که موسسات به قصد مصرف یا فروش نگهداری می نمایند به عنوان موجودی های جنسی شناخته می شوند. |
| موجودی کالا : Inventories |
شامل مال التجاره و کالائی است که موسسات بازرگانی به قصد فروش آنها را خریداری و نگهداری و نگهداری می کنند همچنین محصول ساخته شده موسسات تولیدی در این گروه قرار می گیرد. |
| موجودی مواد : Material stock |
شامل مواد اولیه و قطعات مصرفی در موسسات تولیدی است. |
| موجودی کالای در جریان ساخت : Work in process |
شامل کالائی است که در پروسه تولید قرار داشته و هنوز تکمیل نشده است. |
| موجودی ملزومات: Supplies |
شامل نوشت افزار و مواد و اجناسی است که به قصد مصرف و فروش خریداری شده اند. |
| پیش پرداخت هزینه: |
در گروه دارایی ای جاری قرار میگیرد. مخارجی هستند که معمولا به منافعی به شکل خدمات تبدیل خواهد شد. این منافع با وجودی که دریافت نشده اند اما انتظار می رود ظرف یکسال دریافت شود. |
| Prepaid expense |
|
| سرمایه گذاری کوتاه مدت: |
گروهی از دارایی ها که از نقدینگی بالایی برخوردارند ولی به قصد استفاده مستمر در واحد تجاری نگهداری نمیشوند. این حساب شامل سپرده اعتبارات اسنادی، سپرده شرکت در مناقصه و مزایده ، سپرده های گمرکی، سپرده ضمانت نامه های بانکی و سایر سپرده های کوتاه مدت است. |
| Short – term in vestments |
|
| حسابها و اسناد دریافتنی تجاری: Accounts receivable - trade |
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری، عبارت است از مطالبات بنگاه اقتصادی با سر رسیدهای کوتاه مدت که از فروش کالا و یا ارائه خدمت ناشی می شود. |
| سایر حسابها و اسناد دریافتنی : Other accounts receivable |
کلیه مطالبات و دریافتنی های کوتاه مدت غیر از حسابها و اسناد دریافتنی تجاری در این حساب جای می گیرند که وام و مساعده کارکنان، سپرده های معوق، سود سهام دریافتنی و ... از آن جمله اند. |
| سفارشات و پیش پرداخت ها: Orders and prepayments |
به طور کلی سفارشات و پیش پرداخت ها، مخارج انجام شده ای است که هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است. این حساب از مجموعه سفارشات برای خرید مواد اولیه، قطعات و لوازم یدکی و ... و یا پیش پرداخت خرید اقلام یاد شده و یا استفاده از خدمات مختلف است. |
| سایر دارایی های جاری: |
آن دسته از دارایی های جاری که در هیچ یک از هشت گروه قبلی جای نمی گیرند ، در این حساب ثبت می شوند. |
| Other current assets |
|
| دارایی های ثابت (اثاثه، ابزار و وسایل کار، وسایل نقلیه) : Fixed assets |
معمولاً سرعت تبدیل شدن آنها به وجه نقد پائین است. غالباً گردش حساب (کم و زیاد شدن) آنها طی سال مالی کم است. به قصد خرید و فروش خریداری و تحصیل نمی شوند. به مرور زمان ارزش خود را از دست داده و فرسوده و مستهلک می شوند. (به جز زمین) |
| اثاثه اداری : Office equipment |
دارائی هایی نظیر میز و صندلی، کابینت و تجهیزات اداری به عنوان اثاثه اداری شناخته می شوند. |
| ماشین آلات: Plant and equipment |
دارائی هایی که در موسسات تولیدی جهت تولید محصولات بکار گرفته می شوند : مانند ماشین های تراش، برش و پرس در حسابداری به عنوان ماشین آلات شناخته می شوند. |
| وسائط نقلیه: Vehicle |
به کلیه وسایل و تجهیزات حمل و بار مسافر مانند اتومبیلهای سواری، باری سبک و سنگین اطلاق می شوند. |
| سرمایه گذاری های بلند مدت: Longterm invest ments |
سرمایه گذاری های بلند مدت ، دارایی های بلند مدتی است که می تواند شامل حساب سرمایه گذاری بلند مدت در سهام و اوراق قرضه، سرمایه گذاری در واحدهای فرعی، وجوه سرمایه گذاری شده برای مقاصد آتی همچون بازخرید اوراق قرضه، بازخرید مزایای پایان خدمت کارکنان و یا سرمایه گذاری های بلند مدت در دارائی های مشهود در زمین و ساختمان است که در عملیات به کار گرفته نمی شود. |
| سپرده ها و مطالبات بلند مدت : Longterm deposits |
این حساب شامل وام های اعطایی بلند مدت، سپرده های بلند مدت نزد بان ها و موسسات و ... می باشد. |
| دارایی نامشهود : Tangible assets |
کلیه اقلام دارایی که قابل رویت نبوده و عینیت فیزیکی ندارند ولی دارای ارزش بوده و قابل نقل و انتقال هستند. داراییهای نامشهود خصوصیات زیر را دارند: |
| |
موجودیت عینی ندارند. |
| |
اندازه گیری منافع اقتصادی در آنها دشوار است. |
| |
تعیین عمر مفید آنها دشوار است. |
| |
معمولا به منظور استفاده در عملیات عادی و مستمر واحد تجاری تحصیل می شوند و نه به قصد فروش یا سرمایه گذاری. |
| تعریف بدهی: Liabilities |
کلیه دیون و تعهدات موسسه به اشخاص حقیقی و حقوقی را بدهی می نامند. بدهی های موسسه معمولاً در اثر خرید نسیه کالا و خدمات یا دریافت وام از دیگران بوجود می آیند و ظرف مدت معینی می بایست پرداخت شوند. |
| بدهی های کوتاه مدت (جاری): Short – term liabilities |
کلیه بدهی های شرکت که سررسید و موعد پرداخت آنها کمتر و پایین تر از یکسال است. |
| بستانکاران یا حسابهای پرداختنی: Accounts payable |
این بدهی ناشی از خرید نسیه کالا و خدمات از دیگران است. بازپرداخت در موعدی که طبق قرارداد و یا توافق به هنگام خرید مورد موافقت قرار گرفته است صورت می گیرد. ضمناً قبلاً عنوان این حساب بستانکاران بوده است. |
| اسناد پرداختنی : Notes payable |
علاوه بر قرارداد و یا توافق بین موسسه و فروشنده کالا و خدمات در قبال بدهی ایجاد شده اسنادی مانند سفته و برات نیز از طرف موسسه به طلبکار تسلیم می شود. |
| وام های پرداختنی : Loans payable |
گاهی موسسات منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق دریافت وام یا تسهیلات از بانکها یا اشخاص و موسسات دیگر تامین می کنند که به این بدهی ها وام های پرداختنی اطلاق می گردد. |
| سود سهام پرداختنی: |
جزء بدهی های جاری است و تداعی گر سود نقدی سهام می باشد. |
| Dividend payable |
|
| بدهی های تعهدی یا معوق : Overdue liabilities |
در طی یک دوره مالی شرکتها هزینه های خاصی را متحمل می شوند که اگر بابت آنها تا پایان دوره حسابداری وجهی پرداخت ننمایند، اصطلاحاً به آنها بدهی معوق می گویند. |
| مالیات بر درآمد پرداختنی (ذخیره مالیات) : Income tax payable |
تعهدات مربوط به مالیات بر درآمد در صورتی که طی یکسال مالی تسویه شود. |
| بدهی های بلند مدت (ثابت) : Longterm liabilities |
کلیه بدهی های شرکت که سررسید و موعد پرداخت آنها بیشتر و بالاتر از یکسال است. توضیح اینکه بدهی ثابت عنوان درستی نمی باشد ولی در بسیاری از کتابها و منابع این اصطلاح معادل بدهی بلند مدت به کار برده شده است. |
| ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان : Provision for employees termination benefits |
کارفرما موظف است بر مبنای سنوات خدمت و حقوق دریافتی کارکنان مبالغی به آنها پرداخت کند، با گذشت هر سال خدمت کارکنان برای شرکت تعهدی قانونی ایجاد می شود که باید ذخیره لازم برای آن شناسایی شود. |
| اوراق قرضه پرداختنی : Bond payable |
بدهی و تعهدات واحد تجاری به شکل اوراق قرضه که واحد تجاری ملزم به پرداخت آنها می باشد. |
| حقوق صاحبان سهام : Equities (networth) |
حقوق صاحبان سهام معرف علایق صاحبان اصلی موسسه نسبت به خالص دارائیهای موسسه است. حقوق صاحبان سهام باقیمانده منافع صاحبان اصلی موسسه را در دارائیهای موسسه که پس از کسر بدهیهای آن موسسه بدست آمده است نشان ی دهد. در یک موسسه تجاری حقوق صاحبان سهام در اصل منافع صاحبان اصلی موسسه را نشان می دهد. در حسابداری حقوق صاحبان سهام اهداف اصلی زیر دنبال می شود: |
| |
تعیین منابع سرمایه موسسه. |
| |
تعیین سرمایه قانونی و ثبت شده. |
| |
تعیین سود سهامی که می تواند بین صاحبان سهام توزیع شود. |
| |
حقوق صاحبان سهام در یک موسسه شامل موارد زیر است: |
| |
سهام سرمایه. |
| |
صرف (کسر) سهام. |
| |
اندوخته ها. |
| |
سود (زیان) انباشته. |
| سهام سرمایه: Capital stock |
برابر است با ارزش اسمی سهام منتشر شده. ارزش اسمی هر سهم به مبالغ ریالی معین شده هر سهم که بر روی گواهینامه سهام چاپ شده است اشاره می کند . ارزشهای اسمی غالباً تنها مبالغ صوری منعکس شده در گواهینامه سهام هستند. ارزش اسمی هر سهم ارتباط مستقیمی با ارزش بازار آن سهام ندارد. هر چند ارزش اسمی غالباً سرمایه قانونی شرکتها را بیان می کند ولی مبلغ آن توسط قوانین دولتی تعیین می شود. سهام عادی عموماً بخش عمده ای اط سهام منتشر شده را تشکیل می دهد. دارندگان سهام عادی صاحبان اصلی موسسه هستند. هر سهام دار عادی در مقابل هر سهم یک حق رای دارد و می تواند در اداره و کنترل نمودن موسسه از طریق حق رای خود دخالت کنند. سهام عادی فاقد سود تضمین شده هستند و در صورتی که موسسه سود تحصیل کند در سود موسسه سهیم خواهند بود. سرمایه قانونی به حداقل مبلغی که موسسه می بایست در تاسیس خود پرداخت و یا تعهد به پرداخت نماید اشاره می کند. افزایش سرمایه پرداخت شده به مبالغ پرداخت شده توسط سهامداران نسبت به سرمایه قانونی ثبت شده اشاره می کند. |
| صرف (کسر) سهام: Stock premium (discount) |
هرگاه موسسه سهام خود را به قیمتی بیش از ارزش اسمی آن به فروش رساند اصطلاحاً گفته می شود سهام با صرف به فروش رسیده و اختلاف بین ارزش اسمی و قیمت فروش را صرف سهام می گویند. در صورتی که سهام موسسه به قیمت کمتر از ارزش اسمی به فروش برسد اصطلاحاً می گویند سهام با کسر به فروش رسیده و اختلاف بین ارزش اسمی و قیمت فروش را کسر سهام گویند. البته صدور سهام به قیمت کمتر از ارزش اسمی در ایران ممنوع است. |
| اندوخته ها: Reserves |
آن بخش از سود را که به دلیل الزام قانونی و یا به اختیار صاحبان سهام موسسه برای مقاصد خاص یا مصارف عمومی کنار گذاشته می شود را اندوخته می گویند. اندوخته ها به دلایل زیر ممکن است ایجاد شوند: |
| |
الزامات و محدودیتهای قانونی (مثل اندوخته قانونی) |
| |
برای مقاصد خاص (مثل اندوخته توسعه و تکمیل) |
| |
برای مصارف عمومی و احتیاطی (مثل اندوخته عمومی و احتیاطی) |
| اندوخته قانونی : Legal reserve |
شرکتهای سهامی طبق مفاد ماده 140 قانون تجارت مصوب اسفند ماه 1347 موظف اند همه ساله معادل 5% سود خالص خود را به عنوان اندوخته قانونی در نظر بگیرند. به موجب این ماده احتساب اندوخته قانونی تا زمانی که به میزان 10% سرمایه قانونی شرکت بالغ گردد الزامی است. اندوخته قانونی قابل انتقال به حساب سرمایه شرکت نبوده و قابل تقسیم نیز نمی باشد. |
| اندوخته توسعه و تکمیل : Completion and dovelopement reserve |
محدودیت در توزیع سود سهام ممکن است از تصمیمات مدیریت یا مجمع عمومی صاحبان سهام موسسه ناشی شده باشد. مثلاً مدیریت موسسه ممکن است بخشی از سود انباشته را برای توسعه آتی موسسه در نظر بگیرد. این اندوخته از نوع اختیاری می باشد. این نوع اندوخته ها در بعضی موارد از معافیتهای مالیاتی نیز برخوردار می گردند و در اصطلاح یک نوع اندوخته سرمایه ای است. |
| اندوخته عمومی و احتیاطی : Common reserve |
اندوخته احتیاطی برای تقویت بنیه مالی موسسه جهت مقابله در برابر زیانهای احتمالی یا استثنایی آتی منظور می گردد. اصولاً اندوخته احتیاطی بر خلاف اندوخته قانونی الزامی نیست و به همین جهت نرخ یا مبلغ این اندوخته در اساسنامه یا در مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین می گردد و به همین اعتبار لازم الاجرا می باشد. |
| سود (زیان) انباشته :Retained earnings |
اصطلاح سود انباشته به سود خالص تقسیم نشده موسسه اطلاق می شود که این سود از محل سود سال جاری یا سالهای قبل به شکل سود سهام بین سهام داران توزیع نشده است. در توزیع این سود محدودیتی وجود ندارد. زیان انباشته نیز معرف زیانهای سال جاری یا سالهای قبل است. این نکته را باید به یاد داشته باشیم که حساب سود و زیان انباشته بیانگر وجوه نقد در شرکت نیست. نگهداری سود خالص تحصیل شده و عدم توزیع آن بین سهامداران عمدتاً به خاطر حفظ قدرت نقدینگی شرکت می باشد که می توان سود سهام را به شکل نقد و به میزان کل سود انباشته بین سهامداران توزیع کرد و در این مورد هیچ منع قانونی نیز وجود ندارد. لازم به یادآوری است که طبق ماده 90 قانون تجارت در صورت تحصیل سود توسط موسسه توزیع حداقل 10% از سود خالص سالانه بین سهامداران الزامی است. |
| تعریف سرمایه: Capital |
حق مالی صاحب یا صاحبان سرمایه یک موسسه نسبت به خالص دارایی های آن سرمایه نامیده می شود و در هر زمان از کسر کردن بدهی های یک موسسه از کل دارایی های آن بدست می آید. |
| |
بدهی – دارائی = سرمایه |
| |
در واقع روی دارائی های موسسه دو نوع حق وجود دارد: |
| |
حق صاحب موسسه که سرمایه نامیده می شود. |
| |
حق دیگران که بدهی گفته می شود. |
| تعریف درآمد: Revenues |
بهای کالای فروش رفته، خدمات انجام شده برای مشتریان و عواید سایر فعالیتهای عادی یک موسسه در یک دوره مالی که به تحصیل وجه نقد ، افزایش سایر دارایی ها و یا کاهش بدهی های آن منجر شود درآمد نامیده می شود. |
| تعریف هزینه: Expenses |
موسسات برای انجام فعالیتهای مربوط به کسب درآمد مخارجی نظیر خرید مواد و کالا، پرداخت حقوق و دستمزد، اجاره آب و برق و غیره که موجب خروج وجه نقد و کاهش سایر دارایی ها و یا افزایش بدهی های موسسه شود و کلیه خدمات مورد استفاده برای تحصیل درآمد در یک دوره مالی را هزینه می نامند. |
| تعریف سود: Profit |
مازاد درآمد کسب شده بر هزینه های واقع شده در یک دوره مالی سود نامیده می شود. هزینه – درآمد = سود |
| تعریف زیان: Loos |
چنانچه هزینه های واقع شده در یک دوره مالی بیش از درآمد کسب شده باشد موسسه زیان کرده است. |